Kraljica Jelena Anđel Nemanjić, supruga kralja Uroša I, i majka kraljeva Stefana Dragutina i
Stefana Uroša II Milutina, poznata pod imenom Jelena Anžujska, bila je jedna od najznačajnijih
srpskih kraljica koja je ostavila veliki trag u srpskoj srednjovekovnoj kulturi i istoriji umetnosti.

Buduća srpska kraljica Simonida, bila je jedina kćerka vizantijskog cara Andronika
Drugog i njegove druge žene, carice Irine Monferata.1 Simonida je kao i sva zakonska muška i
ženska deca vizantijske carske porodice, rodjena u sobi obloženoj purpurnim mermerom, porfiri,
i na taj način mogla je da ponese pridev porfirogeneta.

Izuzetna kraljica i carica među srpskim ženskim vladarkama bila je Jelena, supruga cara Stefana
Dušana (1308–1355), kasnije monahinja Jelisaveta i sveta Evgenija. Jelena je bila sestra bugarskog
kralja Ivana Aleksandra (vladao 1331–1371), i kći despota Stracimira Krana i Kerace Petrice,
sestre cara Mihaila Šišmana. Jelena je udajom za Dušana učvrstila njegov vladarski legitimitet,
budući da je ovim brakom kralj postao u rodu gotovo sa svim romejskim vladarskim
porodicama.

Despotica Jelena Mrnjavčević, aristokratkinja, buduća monahinja Jefimija i velikoshimnica
Evpraksija, bila je istaknuta žena srpske srednjovekovne kulture, ktitorka zlatoveza, vezilja,
donatorka ikone i pesnikinja. Monahinja Jefimija bila je kćerka uglednog aristokrate Vojihne, u
državi cara Dušana Stefana, koji je imao titulu kesara i upravljao gradom Drama.